Afgebroken schaakpartijen kwamen regelmatig voor in de vorige eeuw. Sommigen onder ons hebben er ongetwijfeld wel eens mee te maken gehad gezien de gemiddelde leeftijd van 57 jaar van de deelnemers aan onze huidige interne competitie. Beide spelers hebben voldaan aan het voorgeschreven aantal zetten in de verplichte hoeveelheid tijd, maar het is te laat geworden om door te spelen. Morgen weer werken of naar school. De speler aan zet bedenkt zijn zet, zet de klok stil en noteert de zet op een afbreekpapiertje, afgeschermd door een hand en angstvallig om zich heen kijkend. Want stel je voor dat de vijand het ziet. Dat kleine stukje papier wordt zo vaak mogelijk dubbel gevouwen waarbij de laatste vouw veel moeite kost en ermee naar de competitie- of wedstrijdleider. Die stopt het beduimelde vod in een speciaal daarvoor bestemde enveloppe plus alle relevante gegevens en beide spelers zetten hun paraaf of handtekening achterop. Onder couvert werd dat genoemd. En dus de situatie dat beiden de volgende zet van elkaar niet weten, net als in de partij. Met de opkomst van schaakengines heeft dit ritueel geen enkele zin meer.
Schaakstad 4
Onleesbaar
De inkt is verbleekt of de letters zijn zomaar opeens te klein geworden of het handschrift van een arts of perkamentrollen in het Oud-Aramees. Of welke taal dan ook die je niet beheerst. Allemaal niet te lezen maar dit soort onleesbaarheid bedoel ik niet. Ik bedoel boeken waar je opgewekt aan begint, maar je komt er met geen mogelijkheid doorheen. Dat overkwam mij bijvoorbeeld met De Hobbit en In de Ban van de Ring van Tolkien. Is puur subjectief uiteraard. Terwijl ik de films prachtig vind. Of sommige boeken van grote Russische schrijvers. Als je de namen van alle in het boek voorkomende personages zou inkorten tot alleen de achternaam, is zo’n boek opeens de helft dunner. Dat zou al veel schelen, maar komt niet overeen met de Russische traditie om veel belang toe te kennen aan de combinatie voornaam – vadersnaam – achternaam. Daarnaast zijn er boeken waar ik niet eens meer aan beginnen wil. Na het overlijden van Tom Clancy bijvoorbeeld, worden nog steeds boeken uitgegeven met zijn naam groot op de voorkant. Geschreven door minder getalenteerde coauteurs in heel kleine letters ernaast. Maar wel met op het voorhoofd groot getatoeëerde dollartekens. Dat is marketing zegt u? Verneukerij komt dichter in de buurt!
Het uur U
We herkennen het allemaal en we hebben het ook allemaal wel eens meegemaakt in onze partijen. Gaandeweg ontwikkelt zich een idee, dat wordt een concreet plan en daar ga je naar toewerken. De beteren onder ons beginnen er al vóór de eerste zet mee, zeker als je weet wie je te wachten staat in de volgende ronde. Die voorbereidingen worden op het bord zet voor zet uitgevoerd en de tegenstander lijkt niets in de gaten te hebben. Die is natuurlijk ook bezig, met zijn ideeën en zijn plannen en de uitvoering daarvan. En heb jij dat wel door? En dan, na het nodige gemanoeuvreer, staan alle stukken daar waar je ze hebben wilt. Op de volgende zet kan de beslissende klap worden uitgedeeld. Althans, het begin daarvan. Denk je. Daar gaan we. Het is zover. Het uur U.