In de laatste ronde van het toen nog Hoogoventoernooi, meer dan dertig jaar geleden, had een deelnemer nog slechts één halfje nodig voor een zeer begeerd grootmeester resultaat. Hij trachtte vooraf de remise te ‘kopen’ en verdubbelde tijdens de partij zijn bod. Tevergeefs, waarna hij stijf van de zenuwen een toren, de partij en het resultaat wegblunderde. Handel op kleine schaal! Laten we nu niet meteen hel en verdoemenis over de bewuste speler afroepen, wie weet wat we zelf zouden doen in zo’n situatie. ‘Wie van u zonder zonde is, werpe de eerste steen’ blijft een prachtige bijbelse uitspraak (van Jezus tegen de farizeeërs, over het stenigen van een overspelige vrouw) en is vaak van toepassing. Het is eerder wel dan niet gebeurd, het van tevoren afspraken maken over een uitslag. De om zijn vele remises roemruchte grootmeester Petar Trifunovic werd eens het slachtoffer van zijn eigen afspraak. Hij speelde uit de losse pols de verplichte twintig zetten (dat moest toen nog) waarna zijn tegenstander zich geen enkele afspraak meer kon herinneren, omdat hij inmiddels veel beter stond. En won ook zo’n vijftig zetten later. Wie heeft er in dit geval niet netjes gehandeld? Ze hebben elkaar nooit meer aangekeken. Om Trifunovic recht te doen: hij won het Hoogovenstoernooi in 1962.
Bert Baas
MWB
Er zijn meerdere manieren om de individuele score bij het schaken weer te geven. Om met de meest eenvoudige te beginnen: gewoon optellen. Je hebt vijf partijen gespeeld met als resultaat driemaal winst, eenmaal remise en eenmaal verlies. Dat betekent 3 + ½ + 0 = 3½ punten. Of procenten. De genoemde score is dan 70%. En 3 uit 4 is minder qua punten maar meer wat percentage betreft: 75%. Simpel zat, is geen hogere wiskunde.
Of W‒We in de laatste kolom van de Schaakbond-overzichten: dit is het verschil tussen de behaalde score W (van Win actual) en de verwachte score We (van Win expected). Deze verwachting is gebaseerd op het verschil in rating tussen die van de speler zelf en de gemiddelde rating van zijn tegenstanders. Als van de speler met 3½ verwacht werd dat hij 3,395 punten zou behalen tegen zijn vijf tegenstanders dan is zijn W‒We score dus positief. Want 3,5 ‒ 3,395 = 0,105. Indien precies aan de verwachting wordt voldaan is deze score neutraal, 0 dus. En negatief indien de behaalde score lager is dan de verwachte score. En nu niet gaan zeuren dat je geen 3,395 punten kunt halen uit vijf partijen, rekenkundig is dat heel goed mogelijk.
Terugblik 2016–2017
Schaakstad Apeldoorn 4 is kampioen geworden van OSBO 3A en keert meteen terug na de degradatie in het vorige seizoen. Aanleiding voor mij, als speler van het team, om terug te blikken (met extra aandacht voor onszelf) en vooruit te kijken. We zijn overigens bij lange na niet de enige kampioen want 2, 3, 5 en 6 hebben hetzelfde gepresteerd. En zou 7 in de laatste ronde een halfje meer hebben gescoord, tja, dan was die extra melkkar van Henk Vinkes ook een ‘volle melk’ kar geweest. In zijn verslag van de kampioenswedstrijd van het tweede, bespeur ik overigens een licht verongelijkte ondertoon. Iets over (vergeefs) voordringen op de eerste kar, of zo… Terwijl ze als laatste kampioen zijn geworden…
Een datum voor de zegetocht door Apeldoorn, op twee platte karren dus, elke kar getrokken door twee witte en twee zwarte paarden, voorafgegaan door het voltallige symfonieorkest Caïssa met de triomfmars uit Aida en geflankeerd door politie te paard om de juichende mensenmassa’s in toom te houden, is nog steeds niet vastgesteld. Het overleg met het gemeentebestuur schijnt vastgelopen te zijn, er is sprake van een patstelling.
Een datum voor de zegetocht door Apeldoorn, op twee platte karren dus, elke kar getrokken door twee witte en twee zwarte paarden, voorafgegaan door het voltallige symfonieorkest Caïssa met de triomfmars uit Aida en geflankeerd door politie te paard om de juichende mensenmassa’s in toom te houden, is nog steeds niet vastgesteld. Het overleg met het gemeentebestuur schijnt vastgelopen te zijn, er is sprake van een patstelling.