Terugblik extern seizoen 2023–2024

Aan het begin van de clubavond op 25 oktober 2023 bereikte ons het bericht van het onverwachtse overlijden van Nikolai Kabanof eerder die dag. Nikolai had een fragiele gezondheid, maar klaagde nooit. Die enkele keer dat ik wel eens vroeg hoe het met hem ging, was het antwoord steevast ‘ik leef nog’ vergezeld door zijn kenmerkende lachje. Kenmerkend was ook het onbewust friemelen aan een wenkbrauw, vooral als hij aan zet was, een teken van opperste concentratie. Vanaf de totstandkoming van Schaakstad Apeldoorn in 1999 heeft Nikolai 188 partijen in de KNSB gespeeld: drie voor de beker, 76 in het derde team (het hoogste aantal van allen) en 109 in het tweede. Zijn laatste externe wedstrijd was bijna drie weken eerder, als vaste speler van het tweede team thuis in de tweede ronde tegen de latere kampioen van klasse 2A, met winst. In de uitwedstrijd van de volgende ronde werd als eerbetoon aan Nikolai op zeven borden gespeeld in plaats van acht met een foto van hem op de lege plek.
De gezamenlijke interne competitie van ASG¹ en SVA² begon in 2001, Nikolai heeft vanaf het begin onafgebroken meegedaan met als hoogtepunt club­kampioen in 2021. De normaalste zaak van de wereld vond hijzelf en ook, dat het wel eens een keer tijd werd. Zijn laatste interne partij won hij eveneens, op 18 oktober.
Zijn familie, vrienden en collega’s zullen hem missen en dat geldt voor ons vooral op de club­avonden, en op de externe zaterdagen door zijn team twee. Wat overlijden betreft memoreer ik van de laatste paar jaren ook onze clubgenoten Wim Sanders, Hans Bouwer en André Huis in ’t Veld. Plus oud-schaker Lieuwe Boersma, die we op de clubavond in ons denksport­centrum bij de bridgers konden tegenkomen.

Schaakstad Apeldoorn kwam als ‘Apeldoorn’ met zes teams uit in de KNSB: het tiental in de Meesterklasse, vier achttallen en het bekerteam van vier. Voorts onder de volledige naam in de regionale bond SOS met twee teams van acht en ook twee van zes. Aan de OSBO-cup werd dit keer niet meegedaan, opgeteld een totaal van tien teams.
In die tien teams (was elf) hebben 79 personen gespeeld en dat is een afname van een. Het aantal reglementaire uitslagen wegens niet opkomen was acht (door de tegenstanders zeven keer), vorig seizoen negen waarvan twee keer door onszelf.
Geen kampioenen, wel een promotie en geen degradatie ondanks de laatste plaats in SOS-3A, er zijn geen vierde klassen.

Verwachting en werkelijkheid

Verwachting uit de vorige terugblik van 28 mei 2023:

Het verwachten van een ongestoord competitieverloop mag reëel worden genoemd [1]. De derde keer behalen van de lands­titel lijkt minder reëel zonder precies te kunnen aangeven waarom [2], maar je weet het nooit en de wonderen zijn de wereld nog niet uit [3]. Het bereiken van de laatste vier door het KNSB bekerteam moet mogelijk zijn, daar is “alleen maar” het winnen van de regionale groep voor nodig [4]. De halve finale voor het OSBO cupteam is lastiger, het zou heel mooi zijn als dat lukt [5]. Als er bovendien geen degraderende teams zijn [6], mogen we van een goed seizoen spreken [7].

Werkelijkheid een jaar later:

[1] Klopt.
[2] Klopt.
[3] Klopt. Of bestaan ze echt niet meer, wonderen?
[4] Klopt.
[5] Kon niet kloppen (geen deelname) dus klopt niet.
[6] Klopt.
[7] Boven alles: door het overlijden van Nikolai kunnen we hoe dan ook niet van een goed seizoen spreken.

Eveneens uit de vorige terugblik:

De grote wens om verschoond te blijven van ander groot onheil [dan de coronapandemie] is niet uitgekomen, gezien de oorlogsellende in Oekraïne sinds februari 2022. Hoe gaat dat aflopen?

Hoewel niet direct van invloed op het seizoen, is de grote wens letterlijk nog meer geweld aangedaan met de aanval op Israël in oktober 2023 en de daaropvolgende oorlog. Plus meerdere brandhaarden elders op de wereld, in Afrika bijvoorbeeld, waar we minder van meekrijgen maar die ook mede de oorzaak zijn van grote stromen ontheemden en vluchtelingen. We kunnen alleen maar hopen op voldoende gezond verstand om tot oplossingen te komen, maar over gezond verstand en oplossingen wordt heel verschillend gedacht door de strijdende partijen. Je zou er cynisch van worden. Terug naar schaken.

Resultaat per team

De teamnaam begint met de eerste letter van de bond (K = KNSB, S = SOS), gevolgd door het aantal spelers in het team en de klasse van indeling.

Team 1 K10-Me ➔ 3^e, na beide vorige seizoenen kampioen te zijn geweest, 14 matchpunten uit 9 wedstrijden en 52½ bordpunten uit 90 borden. Teamleider Nico Zwirs is topscorer geworden met 7 uit 9. Vorig seizoen Thomas Beerdsen 8/9. De remise van Merijn van Delft in de laatste ronde betekende net geen GM-norm want winst was daarvoor noodzakelijk.

Team 2 K8-2A ➔ 6^e, 9 uit 8 en 30½ uit 63 (niet 64 want ronde drie was met zeven borden). Op het nippertje gehandhaafd dankzij de 4-4 in de laatste ronde tegen nummer twee in de eindstand. Drie van de negen teams zijn gedegradeerd. Topscorer: Freddie van der Elburg 6½ uit 7. Vorig seizoen Tom Meurs 4½/6. Team­leider Henk Vinkes.

Team 3 K8-4B ➔ 6^e, 8 uit 9 en 36½ uit 72. Topscorer: Marcel Kraaijkamp 7 uit 9. Vorig seizoen Arjan Buijse 8/8. Teamleider Theo Visschedijk.

Team 4 K8-5B ➔ 3^e, 10 uit 7 en en 29½ uit 56. Topscorer: Raymond Jacobsen 5½ uit 7, waarbij inbegrepen een reglementaire winst. Vorig seizoen Rob Izaks 4/6. Teamleider Bert Ekkelboom.

Team 5 K8-6A ➔ 6^e, 4 uit 6 en 22½ uit 48. Topscorers: Antonio Carretero de Jong en Laurens Roelofs, beiden 100% met 6 uit 6! Eén winstpartij van Antonio was reglementair. Vorig seizoen Eelco Adams 5/6. De KNSB telt reglementaire resultaten ook mee in de score (vroeger niet, bijvoorbeeld in 2014-2015) waardoor Antonio de officiële topscorer is van klasse 6A omdat de regel ‘eerst score, dan TPR’ wordt gehanteerd. Teamleider Tjapko Adams.

Team 6 S8-HKC ➔ 5^e, 11 uit 9 en 38½ uit 72. Is SOS team 1, topscorer: Jelle Bauer met 7 uit 9. Vorig seizoen Marco Beerdsen 4½/7. Teamleider Steven Braun.

Team 7 S8-1B ➔ 5^e, 6 uit 9 en 30 uit 72. Is SOS-team 2, topscorer: Remco Pihlajamaa met 4 uit 9, inclusief een reglementaire winst. Joab Weseman behaalde 3½ uit 8, zonder de reglementaire winstpartijen mee te tellen. Vorig seizoen Cees van Bohemen 4/6. Teamleider Adriaan den Hertog.

Team 8 S6-2C ➔ 2^e en promotie na vorig seizoen gedegradeerd te zijn, 12 uit 7 en 31 uit 42. Is SOS-team 3, topscorer Karin Pruijssers met 6½ uit 7. René Schaafsma en Erik Buitenhuis wonnen hun zes respectievelijk vijf partijen. Vorig seizoen Karin en Bert Ekkelboom 4/7. Teamleider Erik.

Team 9 S6-3A ➔ 8^e, maar geen degradatie, 3 uit 7 en 15 uit 42. Is SOS-team 4, topscorer Julius Weitering met 4 uit 6. Steven Braun ook 4, maar uit 7. Vorig seizoen Daniël Kaldenbach 3/4. Teamleider Ed Blankestijn.

Team 10 K4-beker ➔ 2^e, 10 uit 6 en 16½ uit 24. Topscorer: Merijn van Delft met 5 uit 6. Vorig seizoen Thomas Beerdsen 5/6. Teamleider Thomas.

Alles bij elkaar twee nummers twee, een promotie en een laatste plaats zonder degradatie. Opgeteld betekent het 302½ punten uit 581 partijen (52,1%) door 79 spelers (niet opgekomen: 7 uit 8). Vorig seizoen 293 uit 574 (51,0%) door 80 spelers (NO: 7 uit 9).
De gemiddelde begin­rating was 1799 (vorig seizoen 1787) en gebaseerd op de ratinglijst van 2023‑9. Als op een later moment de eerste partij werd gespeeld, geldt de rating van dat moment. De toename met 120 naar 1919 (lijst 2024‑5) is voor het grootste gedeelte toe te schrijven (minstens tweederde op basis van een gecalculeerde schatting) aan wijzigingen per 1 maart 2024. Het resterende deel door het betere percentage en door resultaten in andere competities.
Wegens rating deflation resulting from prior changes in the rating system besloot de wereld­schaak­bond FIDE tot wijziging van de ratings tussen 1000 en 2000. De oude rating werd vermenigvuldigd met 0,6 en het product opgehoogd met 800: R_nieuw = (R_oud x 0,6) + 800. De zwaar­gewichten vanaf 2000 bleven ongemoeid. De KNSB volgde de FIDE en paste ook de ratings onder de 1000 aan, door er 400 bij op te tellen.
Met een gemiddeld geboortejaar van 1977 (was 1976) kunnen we spreken van een lichte verjonging. Of klopt deze waarneming niet omdat we een jaar verder zijn?

Nieuw ten opzichte van het vorige seizoen zijn tien spelers (13%):

Lucien van Beek, Leen van den Berg, Tom Bouwmeester, Antonio Carretero de Jong, Christopher Chrispijn, Wes Galekop, Willem Heiner, Robby Kevlishvili, Lorenzo Lodici en Henk Vinkes.

Elf spelers vorig seizoen wel en nu niet (14%):

Stefan Colijn, Rob Duin, Alexandr Fier, Daniël Kaldenbach, Rustam Kazimdzhanov, Ed van der Meulen, Henk Noort, Nico Olivier, Erik Smit, Maarten Smit en Jimmy Wu.

Wetenswaardigheden

• In de laatste ronde was het lastig om het eerste team compleet te krijgen. Omdat het tweede team degradatie moest zien te voorkomen (met succes), kreeg Oscar Adams van het derde zijn debuut (met minder succes) in de Meesterklasse.
• Het KNSB bekerviertal bereikte voor de tiende keer de laatste vier en verloor de finale, voor het derde jaar op rij. Driemaal werd gewonnen (2004, 2005, 2018), viermaal verliezend finalist (2001, 2022, 2023, 2024) plus tweemaal derde (2002, 2017) en een keer vierde (2010).
• Aan de serie van zeven opeenvolgende kampioensteams tussen 2015-2023 met deelname door iemand van de familie Pruijssers is een eind gekomen. Het scheelde maar één match­punt of Schaakstad Apeldoorn 3 in SOS-2C was het opnieuw gelukt, met Henk en Karin in de gelederen. Met Roeland erbij blijk je een heel eind te kunnen komen. De teams in 2020 (officieus) en 2021 (online) zijn ook meegeteld.
• Omdat in SOS-2C twee teams promoveren, gaat ook Schaakstad Apeldoorn 3 als nummer twee meteen terug naar de eerste klasse, na de degradatie van een jaar geleden.
• Het hoogste aantal partijen is 18 door Marcel Kraaijkamp (13½ punten) en Jelle Bauer (11½). In het vorige seizoen was dat aantal de 16 van Erik Buitenhuis (8½) en Jelle (8).
• Het hoogste aantal punten is 13½ van Marcel, uit 18 partijen. Vorig seizoen Thomas Beerdsen 13/15. René Schaafsma is er als enige in geslaagd om het afgelopen seizoen honderd procent te scoren met 6 uit 6. Dat waren vijf personen waarvan Erwin l’Ami de meeste partijen met vier.
• De 13½/18 van Marcel is ook goed voor de Meest Waardevolle Bijdrage met 4,026. Hij lost Thomas Beerdsen af, die had vorig seizoen 5,343 na zijn 13 uit 15.
• Twee spelers hebben in minimaal vier verschillende teams gespeeld: Oscar Adams in 1, 3, 7 en 8 en Henk Pruijssers in 3, 4, 6, 7 en 8, de helft van het totaal. Vorig seizoen gebeurde het Theo Visschedijk voor de eerste keer, het meedoen in vijf teams. Het zal geen doel op zich zijn, maar het gebeurt met welwillende medewerking ook om anderen uit de brand te helpen. Ben benieuwd of zes tot de mogelijkheden behoort.

Volgend seizoen 2024–2025

Om het kort te houden: deelname door ten minste tien teams en hopen op een kampioen (meer mag ook natuurlijk) en geen degradatie. Wat die andere wereld dan van het schaken betreft: minder oorlog en meer vrede. Is dit teveel gevraagd?

---

 

¹ Apeldoorns Schaak Genootschap
² Schaakvereniging Apeldoorn