De Koning en zijn Toren

Sinds de laatste keer dat ik een verslag van een KNSB-competitieduel van het 2^e team schreef zijn er 939 (!) dagen voorbijgegaan. Oftewel: 2 jaar, 6 maanden en 25 dagen. Dat was van de wedstrijd die we speelden tegen ASV, het werd een smadelijke nederlaag van 6½-1½. Gevolg van die oorwassing was dat we op de negende plek in de tussenstand waren komen te staan. Ik besloot het verslag met de opmerking dat we vanaf daar de strijd moesten aangaan met de zwakkere broeders in de klasse, en zodoende het klassebehoud moesten bewerkstelligen, ondanks dat al die teams boven ons stonden. Maar ja… in de tussentijd had iemand in januari van 2020 op een markt in Wuhan iets gedaan waardoor de hele competitie niet meer voltooid zou worden. De Corona­pandemie begon zijn invloed over de gehele aardkloot af te werpen, competities in vele sporten werden stil gelegd, en uiteindelijk werd ook het fysieke schaken tegen elkaar aan banden gelegd.

Lange tijd was er onzekerheid wat er zou gaan gebeuren met de niet voltooide competities, zouden teams gaan promoveren en/of degraderen. Als dat geval zou zijn waren wij het kind van de rekening, en zouden dus het daaropvolgende seizoen een klasse lager ons kunstje mogen vertonen. Als ik me goed herinner heeft het vrij lang geduurd voordat daar een besluit over genomen was, en dat men zelfs overwoog de competitie online af te werken. De competities werden alsnog beëindigd en er was geen sprake van promotie of degradatie. Op zich een goed besluit, want als je alleen maar sterkere teams als tegenstander had gehad dat seizoen, en ervan uit zou gaan dit (hopelijk) weer recht te kunnen gaan zetten tegen andere teams, was je die kans ontnomen.

Zover is het dus niet gekomen, maar de pandemie bleek voorlopig niet uit te roeien en het online schaken was de enige mogelijkheid om nog een beetje competitief bezig te kunnen zijn. De grote jongens deden dat zeer regelmatig, want de inkomsten liepen natuurlijk terug. Voor de mindere goden zoals wij bleef er weinig over dan hier en daar wat online te spelen. De KNSB heeft, wat ik kan vinden in de archieven nog wel geprobeerd een competitie op te zetten, maar daar is geen enkele wedstrijd van gespeeld. Dus ja, wat doe je dan… nou ja, mondkapje op, boodschappen doen en hopen dat het snel voorbij zou zijn, maar dat was helaas niet het geval. Na verloop van tijd werden er, na de nodige voorzorgs­maatregelen, weer langzaam pogingen gedaan de strijd aan het bord weer op te starten. En dat met de nodige ups en downs. Ja, ja rustig aan, ik begin zo aan het verslag van de eerste ronde tegen Veenendaal 😉

Uiteindelijk duurde het tot ergens in 2021 voordat alle maatregelen versoepeld werden en waren zodat er weer een normale competitie op touw gezet kon worden. En ja, dan zouden vanzelf weer de verslagen van al die avonturen, belevenissen van om en aan het schaakbord gepubliceerd gaan worden in en op de daarvoor bestemde mediakanalen. Ik was al druk bezig met de voorbereidingen voor dat seizoen dat in september 2021 zou beginnen.

Maar aan het begin van dat jaar kwam het bericht dat een van mijn favoriete bands, de Golden Earring, er noodgedwongen mee moest stoppen vanwege de ongeneeslijke ziekte ALS van gitarist George Kooymans. Als gevolg daarvan besloten mijn broer en ik om iets wat we al jaren van plan waren nu toch eindelijk maar eens ten uitvoering te gaan brengen: het uitbrengen van een fotoboek van deze band. In de jaren ‘80 van de vorige eeuw hebben wij deze band veelvuldig kunnen en mogen fotograferen met privileges die daarna nooit meer iemand gehad heeft. We hebben vele unieke foto’s gemaakt en hoe vervelend de situatie ook was en is, dit leek ons toch wel het juiste moment om dit te doen. Afgaande op de belangstelling die wij kregen voor dit initiatief, toen wij het wereldkundig maakten dit te gaan doen was het ons duidelijk dat hier wel veel aandacht en tijd aan besteed moest worden om een mooi en degelijk product neer te kunnen zetten. Gedurende dat jaar hebben we daar veel tijd in moeten steken: het selecteren en schoonmaken van deze (oude) foto’s, en omdat de opmaak zoals wij die voor ogen niet naar wens was moest ik zelf ook nog de opmaak doen. Afgaande op de reacties die wij kregen was dat zeer naar wens van alle fans die het boek gekocht hebben.

Uiteindelijk was daar zoveel tijd in gaan zitten en kwamen er nog de nodige andere dingen bij kijken dat ik besloot (voorlopig) met het teamleiderschap te stoppen en een sabbatical te nemen. Ik deed een oproep voor een vrijwilliger die dat van mij over wilde nemen, en Erik Smit gaf gehoor aan die oproep. En na zo’n lange tijd dat er niet aan het bord geschaakt kon worden mocht hij alles regelen dat seizoen. In eerste instantie natuurlijk de opstelling en daarbij de invallers die hij soms vanuit het buitenland nog regelde. Onder zijn bezielende leiding kwam het seizoen moeizaam op gang en werden de eerste drie wedstrijden verloren, maar die kun je ook als ingecalculeerde nederlagen beschouwen. Daarna was het zaak het klasse­behoud veilig te stellen, en dat pakte het team goed op. Vooral de overwinning tegen Assen werd met tevredenheid doorgegeven aan de competitie­leider. Vanwege de naweeën van de Coronapandemie moest er nog een aantal wedstrijden op een andere datum gespeeld worden dan oorspronkelijk de bedoeling was, waardoor pas aan het eind van het seizoen het klasse­behoud binnen was. En dus complimenten voor het teamleider­schap van Erik Smit en dat de doelstelling om niet te degraderen ruimschoots werd bereikt.

En zo zijn we aanbeland in 2022. Het was duidelijk dat het teamleider­schap niet een van de favoriete bezigheden was van Erik, maar iemand moest het doen. Dat hij er een jaar aan vast zou plakken verwachtte ik niet. Ik zag dit natuurlijk al aankomen en zei tegen Marcel op een bepaald moment: ik ben zeker weer de lul als het aankomt op het teamleider­schap. Marcel kon dit alleen maar bevestigen, nou ja dat was na een sabbatical jaar ook geen probleem. De productie en verkoop van het fotoboek kwam op een lager pitje te staan en daarbij is het ook wel weer leuk om het team te begeleiden.

Dus gelijk de taken weer opgepakt want de start van het seizoen diende zich alweer aan. En als eerste moet je informeren wie beschikbaar zijn, de wens was aanwezig om een sterker team dan de laatste jaren samen te stellen. Een van de eerste dingen die mij ter ore kwam, was dat Cees Visser maar al te graag zijn opwachting wilde maken in het team. Tevens gaven Tom Meurs en Jasper Zwirs aan als vaste kracht opgesteld te willen worden. En zo heb je binnen een paar dagen direct een stevige basis neergezet. Dit ging helaas ten koste van Jelle Bauer die we bij deze bedanken voor de bewezen diensten van de afgelopen seizoenen. Erik Smit stelde zich zo lang het nog mogelijk beschikbaar als invaller. Hij kan maar geen afscheid van zijn team…

En ja, dan zijn we na deze korte introductie eigenlijk klaar voor het verslag van de wedstrijd die we in de eerste ronde speelden tegen Veenendaal. Overigens waren mijn taken als teamleider al weken voordat de competitie begon al volop bezig, maar daarover meer in het volgende verslag, ik probeer het dan kort te houden, maar ga er maar vanuit dat dat niet lukt. Zo zie je maar, het schrijven van een wedstrijdverslag heb ik nog steeds niet verleerd, net als de regels van het schaken. Die verleer je ook nooit, zoals de standaard dingen: het en passant slaan, het Gambiet, de Slavische en Scandinavische openingen, et cetera en natuurlijk moet je ervoor zorgen dat je op tijd je koning in veiligheid brengt middels de rokade… Oh, laten we gelijk even controleren of iedereen de rokade al uitgevoerd heeft, een rondje langs de velden: de rokade van Tom is om zeep geholpen maar de koning loopt naar een veilig veld. Marcel, Martin, Casper, Jasper, Henk en Nikolai hebben zich daarentegen aan de afspraak gehouden en de rokade uitgevoerd. Even tellen: 7 spelers… oh oh, Cees Visser houdt zich niet aan de afspraak, debuterend in dit team en direct al recalcitrant. We houden het in de gaten, maar voor de rest ziet het er op het eerste gezicht veelbelovend uit. Alleen Marcel klaagt dat hij in een stelling terecht is gekomen waar hij vaak niet blij mee is. Omdat de wedstrijd al om 12.00 uur is begonnen komen de beslissingen ook vroeger op de middag, dat is logisch he… 😉 Even checken… hmmm Cees heeft nog steeds niet gerokeerd, binnenkort maar even een functioneringsgesprek inplannen.

Henk Eleveld krijgt direct te maken met een gambiet en staat dus na een paar zetten al een pion voor, maar moet daarna de stormloop van de zwarte stukken ondergaan. Hij wordt teruggedrongen in de eigen linies en heeft weinig bewegings­vrijheid. De met zwart spelende Arjan Loonstra denkt al snel na de eerste schermutselingen na de opening dat het tijd is het vuurtje op te stoken, hoppa daar gaat de eerste loper op het vuur, h2: eat your heart out! Henk is perplex maar neemt het houtje toch in ontvangst. En ja hoor, g2 moet er ook aan geloven, weer een loper die een kamikaze aanval doet. De verbazing begint angstige vormen aan te nemen: heb ik dan toch iets gemist wat hij wel gezien heeft? Het blijkt een storm in een glas water te zijn: via de mooie centrale loper zet (!) Le5, haalt Henk de angel uit de zwarte aanval. De eerste overwinning van het seizoen is een feit.

Maar dan blijkt dat het niet rokeren ons zorgenkind Cees in grote problemen heeft gebracht. Nu was het na ongeveer vijftien zetten nog niet strikt noodzakelijk dat te doen, maar nadat wit toen wel gerokeerd had, was het verstandig geweest dat voorbeeld te volgen. Aldus geschiedde dit niet en na de onzorgvuldige zet 16… a5 kon Matthijs van Dodeweerd tot actie overgaan. Met het sterke loperpaar dat hij tot zijn beschikking had veroordeelde hij de zwarte koning tot een verblijf in het centrum zonder uitzicht voor Cees daar uit te kunnen ontsnappen. Daarna was het snel voorbij voor Cees, en had hij zich een ander debuut in het tweede team voorgesteld. Geen zorgen, de kansen komen vanzelf. Maar bij het in beslag nemen van de partij kreeg ik wel het verzoek deze zo weinig mogelijk te publiceren: geen probleem, alleen hield Veenendaal daar geen rekening en plaatste de partij pontificaal op hun website…

Casper Wouters begint zich langzamerhand steeds meer te ontwikkelen als schaker en vertrouwde kracht van ons team. Ondanks die stijgende lijn kwam hij volgens traditie wel weer in de verdrukking en moest alle zeilen bijzetten om niet binnen de kortste keren onder de voet te worden gelopen. Op het oog leek dat ook te gaan gebeuren, want als je met een dame op e6 en een toren op de zevende rij de zwarte stelling aanvalt moet die toch een keer instorten. Maar nee, dat gebeurde niet. Casper had genoeg houtjes rondom zijn koning verzameld om het naderende onheil af te kunnen wenden. Uiteindelijk werd de vrede gesloten na een zetherhaling. De stelling was toen al in evenwicht.

Bij de overige borden waar de strijd nog gaande was kreeg je de indruk dat we deze middag wel eens voor een daverende verrassing konden gaan zorgen. Veenendaal had immers gemiddeld een hogere rating dan de uitdagers uit Apeldoorn, maar dat die cijfers niet alles zeggen bleek al vlot bevestigd te worden. Onze Bulgaarse rots in de branding Nikolai Kabanof probeerde tot op het bot de vesting van Marcella Gunther omver te werpen, maar alle pogingen ten spijt kon hij het niet voor elkaar krijgen. Als je de analyse op deze partij de vrije loop laat is nergens de balans verbroken. Dus kun je stellen dat ze beiden tijdens de hele partij de juiste zetten hebben gedaan. Met die remise wordt de tussenstand 2-2, maar dan begint het Apeldoornsche kwartiertje… Tom en Martin hebben een prettige stelling en Jasper heeft de boel zichtbaar onder controle, alleen Marcel is nog steeds niet tevreden.

Martin speelt in het Siciliaans de opening zonder de pion op d4 te ruilen, in plaats daarvan komt de Moskou-variant op het bord: 3.Lb5. Pas later in de opening staat deze d4 alsnog op het programma, maar dan heeft Martin al een miniem voordeeltje bij elkaar weten te sprokkelen. Waar Casper tot in de eigen linies werd teruggedrongen doet Martin dat bij tegenstander Erik van den Dikkenberg. De zwarte bewegings­vrijheid wordt steeds verder ingeperkt en het zwaard van Damocles hangt dreigend boven de zwarte stelling. De druk is te groot aan het worden en Martin begint zijn stukken, die hij zorgvuldig op de juiste velden heeft gezet, aan te sporen de beslissende doodsteek uit te voeren. Wanneer de zwarte Jonkvrouw geen velden meer heeft om te ontsnappen, is het pleit snel beslecht. Zelfs een poging met het tonen van de blote adellijke knie is Martin niet meer van zijn stuk te brengen. We lijken inderdaad op weg te zijn naar een goed resultaat.

En dat mede omdat Tom Meurs tegenstander Etienne Goudriaan ook in een gouden houdgreep heeft. Onze Doctorandus in wording neemt Etienne het proefschrift der Caro-Kann af en verzwakt geen moment. Het is duidelijk wie hier de lakens uitdeelt. Op het moment dat de witte koning in veiligheid is gebracht kan het echte werk beginnen: Met Den Armada vooruit! Tom posteert een vervelende pion op d6 waartegen Etienne weinig kan beginnen. En als een combinatie van dame en toren met mooi samenspel de druk opvoert, vindt zwart het genoeg. Een mooi en sterk begin van het seizoen door Tom. En voor ons team een degelijke kracht aan de hogere borden, maar ja er is nog een heel seizoen te gaan en er kan veel gebeuren.

En dus hebben we sowieso ons eerste matchpunt binnen, maar er zit meer in het vat. Maar niet voordat Marcel een bittere nederlaag moet ondergaan. Als de partij nog maar net onderweg is verteld hij dat hem het soort stelling waar hij in terecht is gekomen niet bevalt. De opening lijkt op een soort Grünfeld, maar die is dan via allerlei omwegen op het bord gekomen. Not his cup of tea, maar je hebt er op dat moment maar mee te dealen. De witte paarden maken het Marcel behoorlijk lastig en hij probeert met wat tegenspel op de koningsvleugel het tij te keren. Dat lijkt opeens te werken en Stefan Bekker begaat een fout waardoor Marcel volgens de computer een gelijke stelling weet te bereiken. Maar ai ai ai, direct daarna geeft hij een kwaliteit weg en er is geen kans meer op herstel. Het gaat dan snel bergafwaarts, de beste zet is om dan maar op te geven. Soms zit het mee en soms… nou ja vul zelf maar in.

Dan hebben we nog maar een half punt nodig om de eerste winst van deze campagne binnen te halen, en die opdracht ligt bij Jasper Zwirs die de laatste tijd ook behoorlijk aan het schaakasfalt timmert. En dat is het zoveelste voordeel voor ons team, wat een feest… De opening is Frans en daar neemt Jasper lekker de tijd voor om uit te pluizen wat hier en daar de beste voortzetting is. Daar heb je als teamleider geen invloed op maar je denkt soms wel: waarom?? Afijn, hij speelt op dat bord en ik niet, dus hij zal het wel beter weten en daar vertrouw ik dan ook maar op. Het blijft een trage partij en de tijdcontrole komt steeds dichterbij dat je je eerste 40 zetten gedaan moet hebben. Maar Jasper heeft het allemaal onder controle ondanks de verwoede pogingen van Tijmen Kampman de partij naar zijn hand te zetten. En als Jasper mij hoort vertellen dat we vier punten binnen hebben biedt hij heel slim remise aan, en omdat de stelling geen perspectieven meer bied is deze remise ook direct beklonken.

Gelijk al winst in de eerste ontmoeting en daar hadden we van tevoren niet op gerekend, maar toch mooi meegenomen. We hadden Veenendaal sterker ingeschat maar je weet natuurlijk nooit van tevoren welke stellingen er op de borden komen en welke fantastische ideeën de spelers hebben, of welke verkeerde berekeningen ze maken. En die trend zal zich gedurende het seizoen zeker voortzetten.

Tot zover mijn eerste verslag sinds een hele lange tijd, en het is een lang verhaal geworden, ik weet het. Ik kan niet beloven dat ze allemaal zo lang zullen worden, het is maar net wat de voorgeschiedenis was en wat er allemaal tijdens de ronde gebeurt. Wat ik wel zeker weet is dat het verhaal vooraf aan de wedstrijd tegen Assen niet kort zal zijn…

Was getekend (zoals onze Kabbie altijd zegt): (The Return of) De Grote Leider.