File, we zitten weer in een file. Wel zo’n duizend wielen netjes op een rij.
Stilstaan. Wachten tot we doorgaan. Mogen wij even voorgaan? want we willen naar Meppel!
Filee. Oh jongens wat een file. Wel meer dan duizend wielen staan hier op een rij.
Fileee oh wat een file en vier van die wielen die zijn van ons.
Hopen. Dat het gauw voorbij zal zijn. In de verte rijdt een trein.
Vliegensvlug naar Meppel…
Lang geleden schreef en zong André van Duin er al een liedje over: de ellende van een rij auto’s die tergend langzaam het asfalt onder zich voorbij laat gaan. En we waren er ook nog eens voor gewaarschuwd. Via de Schaakstad-app hadden we allemaal al afgesproken om deze Fileee rechts te laten liggen en de sluiproute links via de N331 en Hasselt te nemen. Te nemen… want met de hulp van twee route-systemen had chauffeur Henk de perfecte tool bij de hand om tot op de seconde en meter nauwkeurig zijn positie te kunnen bepalen. Voor de geïnteresseerden: de beide systemen die hij gebruikte waren: de Apple-map-app (via de smartphone) en de ingebouwde Volvo-smörrebröd route map app. En als deze systemen het allemaal zouden begeven was er daar nog altijd co-pilot Henk die het simpele Google Maps gebruikte, een mens moet toch wat. Intussen hield Jelle het overige verkeer in de gaten en vooral die mensen die dachten via een simpele “Ik mot pissen”-truc probeerden een stuk af te kunnen snijden. Dit werd allemaal feilloos vastgelegd met de telefoon camera-app die hij dan weer handig wist te gebruiken.
Langzamerhand begon de rit naar Meppel meer op een aflevering van Top Gear te lijken omdat Erik “James May” Smit wel de aanbevolen route via de N331 had genomen. Via de App-app vertelde hij ons dat hij met rasse schreden Meppel al in zicht kreeg. Nog 35 werst en Meppel is nog heel ver… Ook Kabbie Clarkson reed ver uit ons zicht en had een grote voorsprong. Wij hadden de “Richard Hammond” route genomen en waren rechtstreeks de file ingereden. We probeerden ver vooruit te kijken zoals een schakert hoort te doen, maar er waren geen invoegmogelijkheden te ontdekken. Het leek erop dat we de vooraf ingeschatte aankomsttijd niet zouden halen en we haalden alle doemscenario’s al tevoorschijn. Verlies door niet opkomen, geen overmacht en het negeren van adviesroutes… we zouden roemloos ten onder gaan… in de fileeee. Dan maar hopen op enige coulance van de tegenstander. Even kijken… ah, de Meppelcoulance-app kunnen we daarvoor gebruiken.
Hier Henk aan Micha: we staan in de filee, we gaan het niet op tijd redden. Wat te doen? Maar volgens de informatie die Micha had gekregen was een aantal spelers van hem ook de file ingereden en zouden ze gelukkig even wachten totdat wij waren gearriveerd. Maar ja, al die wielen hè. Henk hield ons nauwkeurig op de hoogte hoe lang het fileleed nog zouden duren. En plots zag Jelle vanuit een ooghoek een pijl. Jazeker zo’n grote gele pijl die de automobilisten sommeerde om naar links te gaan! Naar links zult gij gaan, en gij zult den anderen wegrijbaan verlaten! Mjah, alleen wij konden niet verder naar links en moesten min of meer wachten totdat alles en iedereen gevolg had gegeven aan die pijl, en er kwam nog zo’n pijl. Maarrrrrr… toen we eindelijk die pijlen hadden afgeschoten kwam Meppel heel snel dichterbij, en werd ons via Schaakstad-app medegedeeld dat iedereen er verder al was. Ja ja, we komen eraan, parkeerplaatsje zoeken en aan de wandel door Meppel. Op zoek naar het Kerkplein dat makkelijk te vinden was omdat er een kerk op staat, hoe zouden ze die naam ooit bedacht hebben 😉.
Wat een rit, en wat een rare hobby dat in een file rijden, niet aan te bevelen terwijl duizenden automobilisten het dagelijks schijnen te doen. Afijn, dat waren de beslommeringen van wat in eerste instantie een simpele rit naar Meppel had moeten worden maar vanwege een wegdek dat opnieuw moest worden geasfalteerd duurde dit allemaal wat langer. Uiteraard dank aan Micha Jans en Sibbele Bonthuis om de wedstrijd iets later te laten beginnen, het leed werd daardoor iets verzacht. De volgende keer maar een andere tactiek gebruiken hoe een file te vermijden.
En daar hebben we het bruggetje naar de wedstrijd van vandaag tegen de schakers uit Meppel. Het seizoen loopt zoals bekend niet echt op rolletjes en dus zocht ik naar een manier om het tij proberen te keren. Maar hoe doe je dat, eerlijk gezegd doe je het nooit goed totdat de opstelling die je maakt de tegenstander volkomen verrast. Maar van verrassing is niet echt sprake op dit (ons) niveau, het is meer hopen op dat ene mazzeltje dat in ons voordeel uit zou moeten pakken. De stille hoop voor ons in deze wedstrijd was dat hun grootmeester De Vreugt niet mee zou spelen en dat ze daardoor zouden moeten schuiven. Maar dat bleek niet het geval, hij werd aan het eerste bord geposteerd en Henk Eleveld kreeg de schone taak om deze horde te neutraliseren. We komen er zo dadelijk op terug. Het was een gok om de opstelling zo door elkaar te schudden maar als je het risico niet durft te nemen kunnen we ons net zo goed direct bij de degradatiekandidaten melden.
Het zou in de loop van de middag moeten blijken of de tactische opstelling zijn vruchten zou afwerpen. En de eerste desillusie van de middag was dat Marcel Boel terecht kwam in de Spaanse Marshall variant. Veel zetten die alom bekend zijn, en dus snel op het bord verschenen. En uiteraard is deze opening al zover geanalyseerd dat je er bijna niet onderuit komt dat het op een remise uitdraait. Toch denkt Marcel een klein voordeeltje te hebben maar vergeet dat uit te buiten. Nog voordat de filemelding om zeep is geholpen wordt de eerste remise van de middag opgetekend. Een kleine aderlating omdat het verschil in ELO-rating in ons voordeel had moeten werken, maar de gekozen opening had daar andere ideeën over.
Misschien sneller dan gedacht komen we bij de partij die Henk Eleveld tegen Dennis de Vreugt speelde. Ik hoor jullie al denken: dat zal wel een veegpartij zijn geweest waarin Eleveld als kanonnenvoer de Meppelse slagvelden werd ingeschoten. Nou beste lezer van dit verhaaltje, u heeft het volkomen bij het verkeerde eind. Als onze Henk Eleveld er echt voor was gaan zitten en niet had geweten dat er een Grossmeister tegenover hem zat hadden wij hier een vol punt mogen optekenen. Hoe ga je te werk tegen een speler die op de ranglijst der ELO-getallen bijna 500 punten meer heeft? Een tip, speel deze partij na en volg de ideeën die Henk Eleveld op het bord brengt. Natuurlijk heeft het spel wat Dennis de Vreugt hiertegenover zet er ook mee te maken, maar dan nog. De manier van spelen is duidelijk dat Henk niets te verliezen heeft en Dennis alleen maar moet winnen. Maar De Vreugt is nooit in de buurt geweest van een overwinning. Henk Eleveld weet in het middenspel een veel betere stelling op te bouwen en het kost De Vreugt zeeën van tijd om een sluitende verdediging te vinden. Maar wat De Vreugt ook doet, Henk Eleveld weet elke keer de zetten te vinden waarmee hij zijn voordeel in stand houdt, of anders gezegd: hij weet zijn voordeel duidelijk vast te houden. Toch blijkt het respect voor de grootmeester groter dan de wil om te winnen. In een slotstelling waar de zet d5 groot voordeel zou opleveren biedt Henk voor alle zekerheid maar remise aan. Na afloop zegt hij: met zo’n grootmeester weet je het maar nooit, want als je begint te offeren weten ze altijd een of ander geniepig klotuhzetje te vinden. En daar had hij geen zin in. Maar desondanks een meer dan verdiende plusremise. Dat gedeelte van de tactische opstelling is een echte meevaller.
Erik Smit had zijn twijfels wat betreft de opstelling en zoals het een ervaren nestor in dit team betaamt, heeft hij het volste recht dat te hebben. De verantwoordelijkheid en druk werd immers bij een aantal spelers neergelegd om voor de winst te gaan, of op zijn minst niet te verliezen. Erik vond het toch wel belangrijk om ook een sterkere speler aan de hoge borden te zetten en dus mocht hij daar het voortouw in nemen. En met Erik aan de witte stukken krijg je een typische “Smit”-game. Gaan voor dat kleine voordeeltje en dat tot uit den treure uitmelken, het was weer zo’n dag. Erik maakt er gebruik van dat Bas de Boer minder aandacht besteedt aan de verdediging van de koningsvleugel, terwijl Erik volop bezig is daar een aanval op te zetten. En dan betekent een kleine fout opeens het einde van de partij. Zwart verliest belangrijk materiaal en het geeft zin daar verder tegen te vechten. Erik heeft zich goed van zijn taak gekweten. We staan met 1-2 voor.
Maar aan het belendende bord krijgt Casper Wouters een harde les te verduren, en eigenlijk had hier een uitgebreid analyse van Casper zelf zullen verschijnen maar na meerdere malen ernstig aandringen is deze er helaas niet gekomen. Wat had hij dan kunnen vertellen? De zet Pd5. Daar draaide zijn hele partij om. Als ik die had gedaan… ja dan, inderdaad ja dan, nou inderdaad… maar hij deed de zet niet. En dat heeft hij op een pijnlijke, maar misschien ook mooie manier moeten ondervinden. Het was een Pirc-opening waarin Casper niet de gelegenheid kreeg om te rokeren, en dat maakte zijn stelling erg gevoelig voor aanvallen door het centrum. Roel Donker had veel van zijn stukken op de juiste plekken geposteerd om de aanval uit te voeren. En toen Casper inderdaad het paard naar h5 speelde in plaats van naar d5 was het hek van de dam. Gebruikmakend van de slechte positie van de zwarte koning komt er een mooie combinatie op het bord waar Casper alleen maar met bewondering naar kan kijken. Uiteindelijk blijft hij een toren achter en dat is geen eerlijke strijd meer. Ik weet niet hoe hij het zelf beschreven zou hebben, maar anders kan ik het niet omschrijven. De stand is weer gelijk: 2-2.
En we gaan daarna nogmaals op hardhandige manier ondervinden dat we een ietwat alternatieve opstelling hebben bedacht. Want Nikolai is geen partij voor Richard Berendsen aan het tweede bord. Elke voorwaartse beweging die Nikolai met zijn stukken probeert wordt tenietgedaan. Dus rest er niets anders dan alleen maar verdedigen, maar zelfs dat is moeilijk. Het lijkt wel dat Richard alleen maar goede zetten kan produceren. Nog voor de vijfentwintigste zet kijkt Nikolai tegen een verloren stelling aan. Des te verwonderlijker dat hij het nog zo lang wist vol te houden. Zeker, je weet het maar nooit, maar het bleef hier bij een nooit. Richard Berendsen kan het zich zelfs veroorloven om pas zeer laat te rokeren, de strijd was toen min of meer al gestreden. Wit valt aan op twee fronten aan, en dat met een zwarte koning op de vlucht die nergens meer heen kan. Een loper voltrekt het vonnis en zet de zwarte koning mat. En daarmee komen we achterstand: 3-2.
Is er nog hoop voor de schakers uit Apeldoorn, of zullen we ons erin moeten schikken dat het ook nu niet zal gaan lukken met deze opstelling. Freddie van der Elburg speelt tegen de teamleider van Meppel, Micha Jans. Maar ook in deze partij kunnen we geen potten breken. Als ik er niet naast zit, heeft Micha Jans lange tijd het betere van het spel en kan Freddie niet echt een opening vinden om de witte stelling te bestoken. Maar het evenwicht in de partij wordt niet verstoord, Freddie moet tegen de veertigste zet wel een pion geven. En dan gaat het een lastige zaak worden om voor de winst te gaan, dat recht heeft dan alleen Micha Jans nog maar. Freddie probeert met een eeuwig schaak-combinatie de remise binnen te halen, maar ziet dat er toch nog een paar valkuilen in de stelling zitten verborgen. Dan maar zonder de dames verder naar een ander soort eindspel, en ook dat blijkt vervelender voor hem te zijn dan verwacht. Eigenlijk houdt hij er al rekening mee dat hij gaat verliezen, maar het scheelt dat hij de h-pion van wit weet te veroveren. Micha Jans blijkt dan spoken te zien en vreest dat de zwarte h-pion heel lastig gaat worden en onderschat de kracht van zijn eigen pionnen op de damevleugel. Enigszins verrassend krijgt Freddie remise aangeboden wat hij uiteraard direct accepteert, omdat de witte pionnen gevaarlijker zijn dan die ene zwarte h-pion. Meevaller? Mjah, wel een beetje. De stand is dan 3½-2½ voor Meppel, we moeten er nog even aan trekken om niet ten onder te gaan.
Maar de stelling van Jelle Bauer ziet er na de tijdnoodfase veelbelovend uit, zal het dan toch? Het is niet altijd zo mooi geweest in deze partij van Jelle tegen Bas Dudink. In de Schotse opening die op het bord komt neemt Bas het initiatief en dwingt Jelle terug tot in de catacomben. Hij kan nog net voorkomen dat zijn stukken in het doosje vallen en hij moet helaas een toren geven voor een minder stuk… een paard. Daarna duurt het erg lang voordat Jelle de problemen enigszins weet op te lossen, hij blijft een mindere stelling houden. Maar als Bas Dudink zijn eigen toren in de problemen brengt, weet Jelle daar handig gebruik van te maken. Niet dat het gelijk een winnend voordeel oplevert, maar de ergste problemen lijken aan de horizon te verdwijnen. Hij wint dan de kwaliteit terug en kan dan vooruitkijken. En, zoals het zo vaak gaat wanneer een tegenstander niet weet te winnen, krijgt deze de kous op de kop. Inderdaad begint Jelle op een frivole manier met zijn stukken rond te dansen en zorgt voor grote onrust in het zwarte kamp. En dan kan alleen hij nog maar aanspraak maken op de winst, maar Jelle grijpt dan mis als hij een damezet over het hoofd ziet, die dan net weer voor zwart de reddende engel is. Jelle had een mooi matnet rondom de zwarte koning kunnen weven, maar hij zag het gewoon niet. Het is jammer, maar hij verliest in ieder geval niet, deze remise brengt de stand op een gevaarlijke 4-3 achterstand voor ons.
En het gevaar dat voor ons dreigt is dat we met een remise van Martin aan het laatste bord de wedstrijd verliezen. Dat hadden we niet verwacht met zo’n matador aan het laatste bord. En als je partij naspeelt mogen we van geluk spreken dat hij überhaupt de tijdnoodfase heeft doorstaan. De tosti met saus die hij vroeg in de middag verorbert lijkt slecht te zijn gevallen want Martin krijgt de hele witte armada over zich heen. Zijn zwarte stukken staan zielig op een kluitje verzamelt terwijl wit het hele bord beheerst. De genadeklap is nabij. Hoe noemen ze het ook al weer? Met kunst- en vliegwerk weet Martin de veertigste zet te halen, maar vraag niet hoe. Kort voor de tijdcontrole laat Fokke Jonkman de in principe gewonnen stelling uit zijn handen glippen. Martin wint zijn verloren pion terug, maar dat legt nog geen windeieren. Intussen is dit de enige partij die nog aan de gang is, en dat gaat als een lopend vuurtje rond door Meppel. Mensen die niet eens de tijd nemen om eerst naar huis te gaan, komen direct vanuit hun werk met de schilderskleren nog aan naar de speelzaal om dit spektakel mee te beleven. Beneden in het café zwelt de spannende muziek als begeleiding langzaam maar zeker aan. Het begint een slopend gevecht te worden waarin Martin met het minieme voordeel van een paard tegen twee pionnen de winst moet weten te vinden, onmogelijk zo lijkt het. En ik heb tevens het gevoel alsof ik naar een partij van Maarten Beekhuis zit te kijken. Waarom? Omdat elke keer de laatste seconden op de klok wegtikken en Martin met een paar tikken op de klok zijn zet doet, zenuwslopend. En dat gaat zo minstens 20-30 zetten door. De witte a-pion komt gevaarlijk dicht bij zijn promotieveld, maar precies op tijd weet Martin hem te blokken. Een probleem opgelost, en nu verder met de volgende opdracht: die koning moet het onderspit delven. Maar dat is makkelijker gezegd dan gedaan, zonder de witte hulp gaat dat niet lukken. En na lang heen en weer schuiven komt die hulp er uiteindelijk. Als Fokke Jonkman zijn toren weghaalt uit de verdediging van de koning kan Martin op kunstzinnige wijze een mat in elkaar breien. Na lang zwoegen heeft hij het eindelijk voor elkaar, de samenwerkende drie overgebleven zwarte stukken lokken de koning van Fokke in een matnet. Een overwinning van Martin die voor de poorten van de hel is weggehaald, terwijl dat er eerst niet naar uitzag. We slepen een zwaarbevochten 4-4 uit het vuur!
Samenvattend? Heeft deze tactische opstelling zijn nut bewezen? Moeilijk te zeggen, alhoewel ik wel de vraag kreeg waarom we dit gedaan hadden. Het is ook lastig te zeggen hoe het was gelopen als we een “normale” opstelling hadden gedaan. Is dit een terechte uitslag die de krachtsverschillen duidelijk maakt of niet? Jelle had de winst voor het grijpen, maar Martin had ook net zo goed een nederlaag te verduren kunnen krijgen. Henk Eleveld had voor de winst kunnen gaan, terwijl hij daar niet op gerekend had. En zo zijn er elke keer weer aspecten die je van tevoren niet kunt bedenken. We gaan maar eens bedenken hoe we het de volgende ronde tegen Assen gaan aanpakken. En nu met volle vaart terug naar Apeldoorn, nu zonder fileeeeeeee….
André van Duin: 'File'
Resultaten
MSV - MuConsult Apeldoorn 2 4-4 1. Vreugt, Dennis 2413 - Eleveld, Henk 1983 ½-½ 2. Berendsen, Richard 2311 - Kabanof, Nikolai 2010 1-0 3. Boer, Bas 2090 - Smit, Erik 2118 0-1 4. Donker, Roel 2234 - Wouters, Casper 1881 1-0 5. Pauptit, Gerhard 1986 - Boel, Marcel 2213 ½-½ 6. Jans, Micha 2055 - Elburg, Freddie 2192 ½-½ 7. Dudink, Bas 1904 - Bauer, Jelle 1929 ½-½ 8. Jonkman, Fokke 1993 - Dommelen, Martin 2158 0-1 Gemiddelde rating: 2123 Gemiddelde rating: 2061