Derby

Het begrip derby wordt in de sport regelmatig verkeerd gebruikt. De wedstrijden tussen Feyenoord en Ajax bijvoorbeeld, worden ten onrechte wel eens zo genoemd terwijl ‘klassieker’ bedoeld wordt. De onderlinge rivaliteit als kenmerk voor een echte derby is in voldoende mate aanwezig, maar de afstand gooit roet in het eten. In landen als Canada en Rusland wordt daar weer anders over gedacht, zij verschieten niet van een paar kilometer meer en weten dan ook niet beter. De schaakwereld kent eveneens derby’s met de nadruk op (het ontbreken van) afstand zoals in Amsterdam (vooral vroeger), Groningen en Nijmegen. In Apeldoorn waren de ontmoetingen destijds tussen ASG en OG (later SVA) extra beladen, weliswaar onuitgesproken maar latent aanwezig. In tegenstelling tot voetbal stonden de spelers elkaar alleen op het bord naar het leven en bij mijn weten is er nog nooit iemand als gevolg daarvan op een brancard de zaal uitgedragen. Wel ingedragen, want Tony Miles speelde in 1985 liggend op een stretcher zijn partijen in Interpolis Tilburg.

Later namen de kansen op een derby nog meer toe via De Schaakmaat (jonge honden tegen de gevestigde orde!) en SV Ugchelen, nog later namen ze weer af. Want ASG/SVA werd Schaakstad Apeldoorn en per begin van dit jaar is De Schaakmaat opgegaan in Schaakstad zodat na ruim 44 jaar een eind kwam aan een prachtige vereniging. Met VDS erbij kent de gemeente nog maar twee clubs die actief zijn in de externe competities. En de vrees bestaat dat over niet al te lange tijd (een half jaar misschien?) na 83 jaar ook het doek valt voor de club uit Beekbergen. Het onvermijdelijke gevolg van te weinig leden…

Niet alleen Apeldoorn kent veranderingen in het schaaklandschap, de beide competities zijn eveneens flink opgeschud. In het seizoen 2018‒2019 is de KNSB met drie klassen uitgebreid en de SOS het resultaat van de nieuwe samenwerking van SGS, OSBO en SBO en dus een grotere kans op meer regionale ontmoetingen. Met op 13 februari 2019 de eerste en vermoedelijk ook laatste gemeentelijke derby tussen Schaakstad Apeldoorn en Vriendschap Door Strijd in de nieuwe SOS-klasse 1C. Een derby vanwege de kilometers, niet door rivaliteit en van vijandigheid is al helemaal geen sprake. VDS kan met moeite een team samenstellen en dat heeft zijn weerslag op de stand, want hun eerste vier wedstrijden gingen verloren. Apeldoorn trad aan met Arjan Buijse als vervanger voor de verhinderde Theo Visschedijk.

½‒½ De theoretische weerlegging van Marco’s openingsopzet was de zwartspeler onbekend, maar vond achter het bord wel de juiste zetten. De muziek was daarmee uit de stelling verdwenen en werd tot remise besloten. Tegenstander Hans Hertgers kennen we van Schaken Overdag op maandagmiddag.

1½‒½ In een Aangenomen Damegambiet vergiste mijn tegenstander zich na zijn inval 6. Lxf7† in de correcte voortzetting en stond na tien zetten een paard achter in een hopeloze stelling. Winst was daarna niet moeilijk meer.

2½‒½ Kreeg André in de vorige ronde te maken met een opgeblazen koningsstelling, nu lukte het hem zelf om de bescherming van de vijandelijke koning te elimineren. Alleen de dame was nog voor die taak beschikbaar en die stond op g7 met achter zich Kh8. Na het mooie Ld4 werd opgegeven, omdat na Dxd4 mat volgt met Dxh7. En niet slaan ook mat wegens de gepende dame door de loper.

3½‒½ Frie had moeten (nou ja, kunnen…) verliezen maar won, van Remco Pihlajamaa, oud-lid (en -webmaster) van Schaakstad. Een op het oog beslissende aanval kon worden weerstaan waarna hij met een pion meer ‘opeens’ over een veel betere stelling beschikte. In de analyse bleek Remco tot twee keer toe zijn kans gemist te hebben, achter het bord moeilijk te vinden, dus zuur voor hem.

4½‒½ Het winnende punt kwam van Frans, die met secuur spel een voorsprong van twee pionnen wist te verkrijgen. Winst zou geen probleem meer zijn, maar werd door een blunder op slag een feit.

5½‒½ Na twee invalbeurten heeft Arjan twee punten. Met kleine positionele middelen wist hij de druk zodanig op te voeren, dat de tegenstander alleen nog maar over zetten beschikte die zijn positie verslechterden. Met een pion voorsprong en op de vijfde rij twee verbonden pionnen die gretig naar voren keken, gaf Frank Nelemans op.

5½‒1½ Steven had het laatste uur met tijdnood te maken, eerst minder dan een paar minuten om uit te komen tussen 20 en 40 seconden en met 10 seconden toevoeging per zet. Ongelijke lopers, een pion achterstand en dat ging fout. Achteraf bleek een mogelijke variant zelfs tot winst te leiden na het offeren van zijn loper met een doorlopende pion als resultaat.

5½‒2½ Lex leek in een remise-achtige stelling ijzer met handen te willen breken en dat liep in beginnende tijdnood verkeerd af. Een bittere nederlaag.

Een aantal uitslagen (Frie, Steven, Bert, Lex) zou heel goed anders geweest kunnen zijn zonder echte invloed op de einduitslag. Apeldoorn staat stevig op de derde plaats met geen uitzicht op meer, terwijl VDS na vijf nederlagen moet vrezen als laatste te eindigen.

   Schaakstad Apeldoorn 1      - VDS Beekbergen 1        5½-2½
1. Frie van Belle         1849 - Remco Pihlajamaa   1915  1-0
2. André Huis in 't Veld  1778 - Ron Sint Nicolaas  1273  1-0
3. Steven Braun           1739 - Carlo Buijvoets    1698  0-1
4. Arjan Buijse                - Frank Nelemans     1508  1-0
5. Bert Baas              1725 - Johan van Ommen    1691  1-0
6. Marco Beerdsen         1651 - Hans Hertgers      1620  ½-½
7. Frans van Dijk         1725 - Arie van Veen      1533  1-0
8. Lex Cornelisse         1674 - Gerald Visch       1548  0-1
   Gemiddelde rating:     1734 - Gemiddelde rating: 1598