Al heel jong spelde ik thuis de krant. Dus veel onderwerpen waar ik nog geen begrip van had. Maar las het wel, dus niet onleesbaar. Het meest intrigeerden mij destijds de verslagen, met diagrammen, over het wereldkampioenschap schaken omdat ik die echt niet begreep. Het moet 1954 zijn geweest, Michail Moisejevitsj Botwinnik tegen Vasili Vasiljevitsj Smyslov (om dat van die namen een beetje te verduidelijken). Een paar jaar later begreep ik ietsje beter wat ik las over schaken. Omdat een bevlogen leraar Nederlands – meneer Van Gunst – schaakles ging geven op school in de avonduren. Ik was er meteen aan verslingerd.
Weer een paar jaar later verhuisden mijn ouders met het hele gezin van het ene naar het andere dorp in Overijssel, bijna 30 kilometer verderop. Lid geworden van ZSG in Zwolle. Met de bus naar de clubavond en hopen op tijd klaar te zijn vóór de laatste bus terug. Is weer eens een andere variant van tijdnood. En aangemeld bij de plaatselijke bibliotheek. De bibliothecaresse had hulp nodig bij het uitlenen, een vrijwilliger werd gevraagd. Dat ben ik geworden en iedere vrijdagavond van half acht tot over tienen hielp ik mee, een jongeman van 16 à 17 jaar. Handmatig, met kaartenbakken en pen. Een heel verschil met CODA, maar in principe hetzelfde. En ik las alles wat los en vast zat. Tegen sluitingstijd kwamen steeds vaker dezelfde twee meisjes, vriendinnen, jonge vrouwen in de dop, die mij om advies vroegen. Wist ik veel. Wel een beetje van boeken, maar daar ging het ze niet alleen om. Er waren niet zoveel jongemannen in het dorp en omstreken. Nu mijn vrouw, toen één van hen. Ik heb nog steeds een zwak voor bibliotheken…
Daar kwamen ook iedere week twee broers, eenvoudige jongens, boerenzonen, niet getrouwd, omstreeks veertig jaar en rijp voor Boer zoekt vrouw, om voor hun slecht ter been zijnde moeder boeken te lenen. Of ik wilde helpen, zelf lazen zij alleen de krant en alleen over voetbal, zeiden ze. Maar wat? Over mensen, zeiden ze. En zo heeft hun moeder in de loop van jaren alle beschikbare streekromans gelezen. Tot haar grote tevredenheid, zeiden de broers. Alles van Annie Oosterbroek-Dutschun tot H.J. van Nijnatten-Doffegnies. En daarna de buitenlanders. Ook Trygve Gulbranssen viel in goede aarde met zijn trilogie Het geslacht Bjørndal. Uit nieuwsgierigheid ben ik zelf aan het deel Winden waaien om de rotsen begonnen en dat brengt me weer terug bij de titel van dit stukje. Subjectief, ik zei het al. Voor elk wat wils en dat is maar goed ook. En ik durf het nauwelijks te bekennen, maar vooruit: het meesterwerk van Harry Mulisch De ontdekking van de hemel heb ik ook (nog) niet kunnen uitlezen. Ligt aan mij, ik weet het. En het wordt nog wel beschouwd als het beste Nederlandstalige boek ooit. En met één van de hoofdpersonen gebaseerd op zijn vriend Hein Donner. Maar Mulisch heeft er de Nobelprijs voor letterkunde ook niet mee gekregen.
Niet onleesbaar was het telegram van Victor Hugo na het voltooien van zijn roman Les Misérables. Hij was benieuwd naar de verkoop en informeerde vanaf zijn vakantieadres bij zijn uitgever in Parijs: “?” Kennelijk had hij al zijn woorden in het boek gestopt. De uitgever was ook kort van stof maar positief: “!” Eén van de kortste correspondenties ooit.
Maar pas echt onleesbaar, in alle opzichten, zijn de in beginnende tijdnood neergekrabbelde hiërogliefen op een notatieformulier. Door een schaker met zijn aandacht bij het bord, al een beetje vertroebeld door de klok en schrijfgerei ergens in de buurt van zijn hand. Bestemd bijvoorbeeld voor Henk Vinkes die daar chocola van moet zien te maken ter ondersteuning van zijn verslagen over de verrichtingen van zijn team. Richard Vedder van En Passant op Schaaksite.nl heb ik daar ook wel eens over gelezen, die totale onleesbaarheid. Als eenvoudig verslaglegger van het vierde team heb ik daar geen last van. Wij doen niet aan partijen. Ik wil ons ook niet spiegelen wat dat betreft aan MuConsult Apeldoorn of En Passant. Ik ken mijn beperkingen. Ik houd het bij woorden.
En die woorden zijn bestemd voor onze ontmoeting thuis tegen Dronten op 14 februari. De eerste plaats in OSBO 2A is buiten bereik maar we kunnen nog tweede worden. Mits we de drie resterende wedstrijden winnen. En als er sprake zou zijn van versterkte promotie, is zelfs ook dat nog mogelijk. Met een drievoudig ‘mits’ en ‘als’ en ‘zou’ echter, is het veel verstandiger dit onderwerp niet aan te roeren. De eerste stap werd wel gezet want we wonnen met 7½-½ van een verzwakte tegenstander. Hun vaste tweede bordspeler (1835) was er niet bij en dat is een grote aderlating voor een kleinere club. De wedstrijd ontwikkelde zich als volgt met wit op de even borden voor ons als thuisspelende vereniging. O ja, we zijn (gedeeld) tweede na deze vijfde ronde met vijf bordpunten meer dan nummer drie.
1-0 ‒ Na precies 1½ uur spelen liet Frie het eerste punt aantekenen. Een dame-loper batterij werd niet lastiggevallen toen het nog kon, waarna Dc2 met schaak binnenplofte via het luchtgat op h7. De zwarte koning moest naar f7 en werd een prooi van het tweede afgevuurde geschut Lb1-g6+. Dat kon de stelling niet hebben met opgave tot gevolg.
2-0 ‒ Marco won tegen de invaller stuk voor stuk voor stuk. Johan van Tongeren bleek pas een jaar te schaken en dan is ervaring opdoen van groot belang. En speelde daarom door totdat het niet meer kon, mat dus.
2½-½ ‒ Lex had te maken met ook een andere tijdnoodvariant dan ‘normaal’, want hij moest om 23.00 uur thuis zijn om zijn draagbare infuuszak met antibiotica te laten vervangen door een nieuw exemplaar. Een bacteriële infectie had hem de voorgaande twee weken stevig te pakken en hij bleek nog maar net voldoende hersteld om mee te kunnen spelen. Geen echte tijdnood uiteraard, maar het doet toch mee in het achterhoofd. En met het oog op de ontwikkelingen op de andere borden werd de mogelijkheid van een gelijkwaardige remise benut.
3½-½ ‒ In november 1971 speelde ik de eerste en enige keer tegen Dronten, thuis met Ons Genoegen, ook in de tweede klasse. Verlies met wit en dus revanche gevoelens ondanks al die jaren… Mijn tegenstander speelde zeer bedachtzaam en maakte geen duidelijke fouten. Ik kon mij echter goed ontwikkelen en stukken op prettige posities plaatsen. En hem na pionwinst via een doorbraak op de damevleugel met een kleine combinatie voor een dilemma plaatsen. De keuze een stuk te verliezen of een kwaliteit, bovenop die pion. Hij besteedde bijna 40 minuten aan het zoeken naar nog een mogelijkheid, die er niet was. En koos toen voor de derde optie: opgave.
4½-½ ‒ Tegen d4 speelt André graag het Benko (of Wolga of Opocensky) gambiet. Zo ook vanavond want het betekent een gemakkelijk speelplan. En niet iedere witspeler is op de hoogte van alle finesses. Na het terugwinnen van de gambietpion konden de zwarte stukken dood en verderf gaan zaaien binnen de witte linies.
5½-½ ‒ Op het eerste bord ontstond een zware en moeilijke wedstrijd, die beide spelers de nodige kopzorgen kostte. Ik kreeg de indruk van een heel lastige stelling voor Cees. Maar naast het bord (en minder inzicht…) is dat lastig te beoordelen. Hij kon afwikkelen naar een eindspel van twee torens plus loper tegen dame en een handje losse pionnen. Dat leek mij heel interessant om te gaan volgen maar het kwam er niet van want Huib Rijk gaf op. Terecht, zoals bleek na enige uitleg. Meer inzicht van die mannen…
6½-½ ‒ Aart bereikte een toren-loper eindspel met twee pluspionnen. Een makkie dus, denk je dan. Mooi niet, zei Aart want je moet heel lang heel goed alleen maar de juiste zetten doen. Terwijl één van die pionnen op het punt stond weer ingeleverd te worden. Dat gebeurde dan ook maar leidde wel opeens tot winst, omdat meteen daarna een grote fout werd gemaakt. Tja, alleen maar de juiste zetten doen geldt ook voor de tegenstander.
7½-½ ‒ Frans leek keer op keer door te kunnen drukken maar zijn tegenstander zag ‘alles.’ De ontwikkelingen leidden tot stukwinst, ten koste van drie pionnen. De tegenaanval met veel dreigingen kon worden weerlegd waarbij steeds weer een pion ’terug’ gehaald werd. Toen de angel definitief uit de aanval gehaald dreigde te worden (door ruil van een stel torens), werd de handdoek in de ring gegooid.
Resultaten
Schaakstad Apeldoorn 4 1742 - Dronten 1 1610 7½-½ 1. Cees Beekhuis 1868 - Huib Rijk 1841 1-0 2. Frie van Belle 1815 - Leo de Rijke 1676 1-0 3. Andre Huis in 't Veld 1725 - Harry Jaspers Focks 1697 1-0 4. Aart van de Peut 1790 - Nico de Roon 1529 1-0 5. Bert Baas 1715 - Martin van der Hoek 1536 1-0 6. Frans van Dijk 1717 - Dirk van Wijngaarden 1514 1-0 7. Marco Beerdsen 1610 - Johan van Tongeren 1-0 8. Lex Cornelisse 1697 - Hans Laterveer 1477 ½-½
uitslagen en standen op osbo.nl | wedstrijdkalender
Foto's
