Maar aan de andere kant zou je ook kunnen denken dat de teamleider van Philidor Leiden zich al behoorlijk had ingelezen met de verslagen die ik had gemaakt van de vorige ronden. Daarbij zal hij zeker wel hebben vastgesteld dat het schering en inslag was (en is) met de invallers bij ons team. En daar ontkwamen we ook deze ronde niet aan. Maar door de onnavolgbare assistentie van ons “derde reserveteam”, werd deze plek ditmaal opgevuld door Jaap van Putten. Nu heb ik uit betrouwbare bron vernomen dat hij vijftien (15!) jaar niet meer had geschaakt en zich eigenlijk niet de juiste kandidaat vond om bij ons in te vallen. Het kostte de nodige overredingskracht om hem het vertrouwen te geven dat hij zeker geen kanonnenvoer zou zijn, en ik zou hem zeker ook niet op het eerste bord plaats laten nemen. Nergens voor nodig om je op te offeren, maar daar kwam hij later… nou vrij laat in de middag wel achter.
Een compleet konvooi aan auto’s vertrok naar Leiden bij een lekker zonnetje dat regelmatig werd onderbroken door een fikse bui. Gelukkig dat we lekker droog in het autootje zaten. Nadat de nodige kibbelingetjes en belegde broodjes waren verorberd kon het veredelde reserveteam zich gaan opmaken voor een moeilijke strijd. Dat wisten we uiteraard al van tevoren, maar na het spel dat het team de vorige ronden had getoond was er toch een bepaalde positieve houding dat we de kansen zouden grijpen als die zich voor deden. Maar al snel werd duidelijk dat het wel erg mee zou moeten zitten dat we er ook maar in de verste verten aan konden denken. Want al na een paar uurtjes spelen verzamelden zich zeer donkere wolken boven de Apeldoornsche teamleden.
Freddie van der Elburg had de opdracht meegekregen om weer een Jonkmannetje op het bord te toveren. Nu bleek dat destijds bij nader inzien een lastige missie geweest te zijn, maar de uitkomst gaf enige hoop. Dus opende hij met 1. f4, net als tegen Harmen Jonkman. Maar zijn tegenstander Guido Bakker pakte het heel anders aan, niks voorzichtig opbouwen. Nee, gelijk fel van leer tegen de stelling van Freddie die zich moeilijk los kon wrikken. Voor de twintigste zet kwam Bakker al met de vervelende zet Pe3, die Freddie totaal had overzien. Of op zijn minst de kracht daarvan had onderschat. Daarna was het prijsschieten voor zwart. Een pionnetje op b2 oppeuzelen waardoor de damevleugel niet meer was wat die ooit was geweest. En ook op die damevleugel voltrok zich het lot van Freddie, want de twee vrijpionnen wandelden elkaar ondersteunend naar de overkant. De eerste tik op de neus was uitgedeeld.
Nog geen halfuur later kon ook Martin van Dommelen zijn koning omleggen. Hij had na afloop heel erg wijze woorden over iets van het slaan op b2, en dat je dat nooit mag doen, maar eh… hij deed het wel. Nu sloeg hij ergens in het middenspel op b2, en er zijn spelers die dat eerder doen en dan een veeg uit de pan krijgen. Maar door dat slaan op b2 van zwart kwam wit volledig tot leven en toen moest de dame weer op haar retour om bij de verdediging te assisteren. Maar daar was het al te laat voor, de witte loper en dame hadden een pact gesloten waardoor de zwarte koning geen tijd meer had om de troepen bij elkaar te roepen. Hij werd simpel weggetikt, en de achterstand was verdubbeld. 2-0 achter en het zou nog erger worden.
Meestal is Marcel Boel de rots in de branding en met zijn degelijke spel iemand die moeilijk te verslaan is. Er kam een Spaanse opening op het bord, een opening die al zo ver is geanalyseerd dat het lange tijd gelijk op gaat, of zou moeten gaan. Toch was er een zet die Marcel niet zo vroeg op het bord verwacht had, of misschien overzien had. In het middenspel krijg wit (Stef van der Zon) een fijne pion op d5 die voor veel overlast zorgt bij Marcel. Want je wil die pion onschadelijk maken voordat deze nog vervelender gaat worden. Dat had hij zeker kunnen doen door er toren voor te zetten, niet dat alle problemen zijn opgelost maar wat hij werkelijk deed was minder florissant. Hij liet zich in op het slaan van de witte h-pion en dat was geen juiste beslissing. Als hij direct terug was gegaan met de dame had hij tegenspel gehad, nu werd de weg terug voor de dame afgesloten. De andere zwarte stukken stonden vrij onhandig opgesteld, daarentegen kon wit fier en vrolijk aan een matnetje gaan puzzelen. Uiteraard kwamen er na afloop nog de nodige ontsnappingsclausules tevoorschijn, maar die zie je niet in de stress van de partij. Het telraam voor Philidor werd op 3-0 gezet, zonder tegendoelpunten. Het begon een pijnlijke middag te worden.
Want wie naar de wijze woorden van Martin had geluisterd en misschien zal gaan luisteren had nooit op b2 geslagen. Sla nooit op b2, ook niet als het goed is! Mjah, had Henk Eleveld dit maar ter harte genomen. Het was onverantwoordelijk en het is een wonder dat hij niet al voor de twintigste zet was verbannen uit Leiden. Het slaan op b2 leidde ertoe dat Maarten van Harten carte blanche kreeg om te winnen. Op de twintigste zet had hij een pion gewonnen en die had ook nog een vrije loop naar de overkant voor zich. Dat wordt een makkelijk middagje! Henk Eleveld kan eigenlijk totaal niets anders doen dan toelaten dat de witte stukken de zwarte stelling volledig oprollen. Maar waar je zou denken dat het snel afgelopen zou zijn recht Henk nog even de rug en trekt een paar spaken uit het witte wiel. Uit het niets (hij zal het niet met me eens zijn) krijgt hij tegenkansen. Hij had (heeft) de kans om er zelfs nog remise uit te slepen. Onbegrijpelijk na het slaan op b2. Wit lijkt onderschat te hebben dat de zwarte stukken best wel lastig staan opgesteld rond de witte koning. Maar ondanks dat de mogelijkheid er in zat weet Henk toch net niet de weg naar remise te vinden. Het zou een te mooi en spannend jongensboek zijn geweest. Als de witte koning zich heeft losgerukt uit de omsingeling en zich met de afhandeling begint te bemoeien gaat het snel bergafwaarts. Zonder ook maar een keer tegen te kunnen scoren komen we op een 4-0 achterstand. De hoop op een beter resultaat was toen allang vervlogen.
En het was nog niet afgelopen, de afstraffing werd gecompleteerd aan het eerste bord waar Thijs Roorda geen spaan heel liet van Reint van der Knijff. Tijdens de rit naar Leiden had hij mij beloofd om (eens) niet in tijdnood te komen. Helaas heeft die belofte niet lang standgehouden. In het begin van de partij had ik stille hoop dat het weleens waarheid zou kunnen worden, volgens het publiek dacht hij over de rokade bijna twintig minuten na, terwijl dat een vrij logische zet was. Het maakt verder ook niet uit want in een Franse partij moet Reint omstreeks de twintigste zet toestaan dat zwart een pion meer heeft met daarbij een prettige stelling. Reint probeert er nog het nodige van te maken maar het avontuur wordt snel de kop ingedrukt als hij ook nog een kwaliteit moet inleveren. Intussen heeft hij zo weinig tijd tot zijn beschikking dat de druk er vol opstaat. Als je met 2-3 seconden op de klok MOET zetten kun je er gevoeglijk vanuit gaan dat een verdedigingsplan lastig te vinden is. Nu was dat ook niet te vinden want alle wind was hem al uit de zeilen genomen. En dus voltrok zich het waarschijnlijk unieke feit dat er op de eerste vier borden een nul voor ons te noteren was. De stand kwam met deze nederlaag op 5-0. Ook dat heb ik nog nooit hoeven meemaken, tot deze keer natuurlijk.
Was er dan niets positiefs te melden voor Schaakstad Apeldoorn, met het tweede team “ook” gesponsord door MuConsult. Gelukkig wel, want anders zou het zo’n eentonig verhaal worden. Erik Smit mocht zijn kunsten vertonen aan het achtste bord en dat was hem deze dag wel toevertrouwd. In een Geweigerd Damegambiet wist hij heel sneaky een klein voordeeltje te bemachtigen. De dame stond al vervaarlijk in de aanslag om een gevoelige tik uit te kunnen delen, ze moest alleen de gelegenheid krijgen. Zwart dacht dat hij dat niet hoefde toe te laten, maar toen de dames geruild werden bleek er een witte pion van Herman van Haalderen vaker aangevallen dan verdedigd te staan. Maar ja, die gewonnen pion moest toen te gelde gemaakt worden, een lang karwei. Nou wilde het toeval dat Erik de laatste tijd zoveel gewandeld had dat hij er wel het nodige zitvlees voor over had om dat eens heerlijk uit te gaan melken. En dat was hem wel toevertrouwd, vooral nadat hij de b-pion had vrijgespeeld. Daarna was het simpel voor Erik en konden we eindelijk een puntje op het scorebord bijschrijven. Gelukkig, geen whitewash.
Maar de pret was nog niet gedaan, als je het woord “pret” tenminste mag en wil gebruiken bij zo’n ontluisterende wedstrijd. Zoals reeds in het intro vermeld zou Jaap van Putten al bijna vijftien jaar niet meer hebben geschaakt toen hij zich in september meldde op de clubavond van Schaakstad Apeldoorn. Blijkbaar liep zijn reputatie zo snel voor hem uit dat hij direct werd ingelijfd in het derde team, dat in de OSBO-promotieklasse speelt. En toen klopte de teamleider van het tweede team weer eens aan de deur omdat hij een invaller nodig had. En ditmaal viel dus de eer te beurt aan Jaap die zichzelf niet de meest geschikte persoon achtte om die plek in te vullen. Nu heb ik waarschijnlijk genoeg overredingskracht aangesproken om hem toch het vertrouwen te geven dat hij mee wilde spelen. Gelukkig maar, en ik denk dat hij afloop daar ook wel tevreden over kon zijn. Hij speelde tegen de enige vrouwelijke speler bij Philidor Leiden, Leonore Braggaar. Qua ELO-rating had zij duidelijk de overhand want het verschil bleek volgens de laatste ratinglijst bijna 400 (!) punten te zijn, slik. Maar met dat verschil heeft zij de partij nog niet gewonnen en zo dacht Jaap er ook over. Als je ooit een partij wilt zien die zich over het hele bord afspeelt, zou je deze na moeten spelen. Eigenlijk is er geen touw aan vast te knopen, gelukkig weet Jaap de losse eindjes wel te vinden. En via de diverse zeemansknoopgaten is hij langzaam maar zeker bezig Leonore een hak te zetten. Wie de partij echt snapt mag bij deze opstaan en de volledige analyse inleveren bij de schrijver dezes. Maar Jaap heeft het allemaal perfect in de vingers, want alle tegendreigingen worden subtiel tenietgedaan. En als bonus heeft hij zelf tegen het einde een prachtige dreiging op g8, en die wordt stukje bij beetje voorbereid. Leonore heeft daar eigenlijk niet zoveel zin in, en geeft uit pure wanhoop de dame voor een toren en een loper. Helaas voor haar kan ze het toch niet voorkomen en de partij eindigt met een mooi stikmat. Complimenten voor Jaap, de partij zal niet perfect zijn geweest, maar voor de toeschouwers was hij het aanzien meer dan waard.
En toen kreeg de uitslag een iets vriendelijker aanzien voor ons. Zoals altijd kan het doelsaldo ook nog een beslissende factor zijn aan het eind van het seizoen, en dat hebben we al eens meegemaakt, liever niet opnieuw. Iemand die zijn eigen doelsaldo behoorlijk aan het opkrikken is, is Nikolai Kabanof. Nadat hij bij terminal CODA Freddie en Marcel had ingeladen was hij helemaal klaar om vandaag de smadelijke nederlaag uit de vorige ronde recht te zetten. Wat heb je daarvoor nodig? De typische Nikolai-partij natuurlijk! En die kon je deze keer herkennen aan de paard manoeuvre Pg1-h3-f4, je moet het maar bedenken. Het paard hebben ze later zelfs teruggevonden op c6, moest een kwaliteit terugwinnen! Nikolai was in zijn element, en het leek misschien ook wel een beetje op de manier waarop Erik bezig was zijn tegenstander naar de afgrond te leiden. Maar de diverse omstanders hadden er toch niet zoveel vertrouwen in en waren van mening dat het wel remise zou worden. Het eindspel ging verder met een opstomende zwarte pion en een wild geworden wandelkoning van Nikolai die net zo snel naar de overkant liep. Waarschijnlijk werd dat door Jan-Aart van der Steen onderschat, want Nikolai kon eerst een pion winnen en toen direct profiteren van het enige foutje dat zwart maakte in het toreneindspel. Dat gaf de einduitslag van 5-3 een nog iets vriendelijker aanzien voor ons.
We hebben ons deze wedstrijd geen illusies hoeven maken dat we iets in de melk te brokkelen hadden. Als het een team eenmaal voor de wind gaat, lijkt het wel of je dat een volgende wedstrijd ook af kunt dwingen. We hebben te veel fouten gemaakt en die werden genadeloos afgestraft. Daarentegen is het wel goed om te zien dat weer een invaller voor de positieve noot zorgt. Is de tijd aangebroken dat andere spelers aan de deur beginnen te rammelen en zich als kandidaat aanmelden voor een plek in een hoger team? De tijd zal het leren, dit seizoen loopt nog vijf ronden door, er kan nog veel gebeuren.
Philidor Leiden 2111 - MuConsult Apeldoorn 2 2075 5-3 1. Thijs Roorda 2120 - Reint van der Knijff 2078 1-0 2. Stef van der Zon 2162 - Marcel Boel 2238 1-0 3. Guido Bakker 2181 - Freddie van der Elburg 2152 1-0 4. Arres Oudshoorn 2116 - Martin van Dommelen 2220 1-0 5. Jan-Aart van der Steen 2117 - Nikolai Kabanof 2033 0-1 6. Maarten van Harten 2098 - Henk Eleveld 2043 1-0 7. Leonore Braggaar 2113 - Jaap van Putten 1709 0-1 8. Herman van Halderen 1983 - Erik Smit 2130 0-1